بررسی پاسخ کامل پاتولوژیک بعد از شیمی‌درمانی نئوادجوانت در سرطان پستان و عوامل موثر بر آن: یک مطالعه تک مرکزی

چکیده مقدمه: شیمی‌درمانی نئوادجوانت روش استاندارد درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان پیشرفته موضعی است اما امروزه در مراحل اولیه و به منظور دستیابی به حاشیه منفی جراحی و نیز افزایش امکان حفظ پستان جایگاه مناسبی پیدا کرده است. مطالعات متعددی نشان داده اند که در صورت پاسخ کامل پاتولوژیک بقای بیماران افزایش می‌یابد. هدف از این مطالعه بررسی میزان پاسخ کامل پاتولوژیک و عوامل بالینی و بیولوژیک موثر بر آن در بیماران مبتلا به سرطان پستان مراجعه‌کننده به پژوهشکده سرطان پستان بود. روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی بیماران مبتلا به سرطان پستان در مراحل I تا III که طی سال‌های 1376 تا 1392 در پژوهشکده سرطان پستان شیمی‌درمانی نئوادجوانت شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. پاسخ کامل پاتولوژیک به مواردی اطلاق شد که در بافت پستان و آگزیلا پس از جراحی هیچ توموری باقی نمانده بود. این دسته از بیماران با گروهی که باقیمانده تومور در پاتولوژی داشتند مورد مقایسه قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و توسط نرم‌افزار spss 19 آنالیز شد. یافته‌ها: در مجموع در بازه زمانی فوق 179 بیمار وارد مطالعه شدند. میانگین سنی بیماران 4/45 سال بود. 34 بیمار (19%) در گروه پاسخ کامل پاتولوژیک و 145 بیمار (81%) در گروه پاسخ نسبی یا عدم پاسخ پاتولوژیک قرار داشتند. بین دو گروه از نظر سن، وضعیت منوپوز، سابقه فامیلی ابتلا به سرطان پستان، اندازه تومور، هیستولوژی تومور، گیرنده استروژن و پروژسترون و Her2-neu و تیپ فنوتیپیک اختلاف معنی‌دار مشاهده نشد. نوع رژیم شیمی‌درمانی و تعداد جلسات آن قبل از جراحی بر پاسخ یا عدم پاسخ کامل موثر نبود. اما سطح Ki67 بین دو گروه معنی دار بود (p=0.01) به نحوی که در بیماران دارای Ki67 بیشتر از 40، پاسخ کامل پاتولوژیک بیشتر مشاهده شد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، از میان عوامل دموگرافیک، بالینی، بیولوژیک و درمانی بررسی شده، سطح Ki67 عامل پیشگویی‌کننده برای پاسخ پاتولوژیک بعد از شیمی درمانی نئوادجوانت بود.